Nowy Dwór Mazowiecki

Pierwotny Kościół pod wezwaniem św. Małgorzaty ufundowany przez wojewodę Jana, konsekrowany w 1294r. przez bpa płockiego Tomasza był filią kościoła parafialnego w Okuninie. Parafia z Okunina do Nowego Dworu została przeniesiona w XVIII w. Wiązało się to z budową obecnego kościoła wg projektu architekta Stanisława Zawadzkiego dzięki fundacji Stanisława Poniatowskiego. Budowę ukończono w 1792r. Kościół był wielokrotnie remontowany (w 1902r., po 1914r., 1945 - 1950; 1962 - 1966).

 

Stary kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła jest budowlą klasycystyczną, murowaną z cegły, otynkowaną, w którym prezbiterium jest od strony południowej. Kościół zbudowany jest na planie prostokąta; jednonawowy, z wydzielonym wewnątrz wąskim prezbiterium zamkniętym ścianą prostą, przy którego bokach znajduje się prostokątne pomieszczenie kruchty i zakrystii, a nad nimi loże otwartego prezbiterium. Od frontu pod wieżą została wydzielona kruchta i nad nią pomieszczenie chóru muzycznego, po bokach znajdują się pomieszczenia, w których są schody i kaplica. Całość objęta jest wspólną bryłą korpusu. Ołtarz główny przedstawia "Ukrzyżowanie" wykonane na przełomie XIX i XX w. W prawym ołtarzu bocznym w polu głównym obraz św. Michała Archanioła (kopia wg Guido Reniego, malował rzekomo Józef Buchbinder w drugiej połowie XIX w.), w zwieńczeniu św. Izydor z widokiem kościoła w Nowym Dworze XVIII/XIX w. W lewym ołtarzu, w polu głównym, obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z połowy XIX w., w zwieńczeniu obraz św. Stanisława bpa z przełomu XVIII/XIX w. W kościele znajdują się obrazy z przełomu XVII/XVIII w.; młodzieńczy Chrystus z symbolami zapowiadającymi mękę oraz z drugiej połowy XIX w. obrazy ewangelistów: św. Marka, św. Mateusza i św. Łukasza.

 

Z kroniki parafii p.w. św. Michała Archanioła można dowiedzieć się o aktywnym życiu religijnym ludzi świeckich. Przykładem tego może być "Akcja Katolicka", która powstała w 1928r. z inicjatywy proboszcza parafii ks. Malinowskiego. Działalność "Akcji" była kontynuowana do wybuchu II wojny światowej w czasie proboszczowania ks. Jóźwika. Była to organizacja o charakterze religijno - społecznym. Skupiała w sobie cztery "człony": mężczyzn, kobiety, młodzież żeńską i męską.

 

Następstwa oblężenia Modlina Twierdzy, które trwało od 1 do 28.09.1939r., były fatalne zarówno dla miasta, jak i dla kościoła. W kościół uderzyło kilkanaście pocisków artyleryjskich. W wyniku tego wypadły drzwi, okna z futrynami, popękały ściany i sklepienia pod wieżą i na chórze, zawalił się sufit, spadła dachówka.

Dzięki usilnym staraniom ks. proboszcza Jóźwika i oddanym parafianom kościół został zabezpieczony do końca wojny. Zaraz po odzyskaniu niepodległości przystąpiono do odbudowy. Ponieważ dwukrotnie kościół obrabowano z dzwonów (w 1916r. pierwszy raz, 1941r. drugi raz) w 1957r. zakupiono dwa dzwony spiżowe, których konsekracji dokonał 1 listopada, w dzień Wszystkich Świętych Jego Eminencja ks. Stefan Wyszyński - Kardynał, Arcybiskup Warszawski i Gnieźnieński, Prymas Polski.

 

W mieście przybywało mieszkańców, coraz więcej było dzieci i młodzieży uczęszczającej na katechezę. Z tych przyczyn 26 maja 1975r. rozpoczęto budowę budynku gospodarczego z zamiarami zamiany go na mieszkalny oraz na sale katechetyczne, ponieważ w tym czasie władze państwowe nie wyraziły zgody na budowę plebanii i sal na naukę religii. Budowę nowej plebani z kancelarią i salami katechetycznymi zakończono w 1977r.

Rozwój miasta zrodził w 1981r. myśl rozbudowy kościoła według projektu architekta Stefana Kuryłowicza. Przystąpiono do prac z tym związanych 23 kwietnia tego roku. Czas rozpoczęcia budowy był bardzo korzystny (okres powstawania "Solidarności"). W całym kraju i w parafii św. Michała Archanioła był to czas zrywu i ogromnego zapału do pracy dla dobra Ojczyzny i Kościoła. W wyniku zaangażowania mieszkańców parafii i życzliwości zakładów pracy (wypożyczanie maszyn budowlanych) parafianie mogli przeżywać w dniu 23 września 1984r. uroczystość poświęcenia nowego kościoła przez Jego Eminencję ks. Kardynała Józefa Glempa.