Kultura rosyjska
Okres rosyjski w Twierdzy Modlin zaczął się zaraz po jej kapitulacji w 1813 roku, kiedy to wkroczyli do niej Rosjanie. Przez kilkanaście lat nie podejmowali rozbudowy, ale po klęsce Powstania Listopadowego docenili położenie fortyfikacji i włączyli ją do systemu obrony Carskiej Rosji. W 1832 roku rozpoczęto wielką rozbudowę twierdzy, a pracami kierował inż. gen. Iwan Dhen przy udziale gen. Aleksandra Feldmana. Wtedy powstały m.in. potężne ceglane działobitnie oraz wielokilometrowe zewnętrzne wały obronne wzmocnione murem Carnota. W pozostawionym w zasadzie bez zmian wewnętrznym obwarowaniu rozpoczęła się budowa ponad dwukilometrowych koszar obronnych, które ostatecznie ukończono w 1844 roku. Koszary mogły pomieścić nawet 20 tys. wojska. Wybudowane zostały także nowe bramy, m.in. Poniatowskiego, Dąbrowskiego i Ostrołęcka, a istniejąca wówczas francuska Brama Północy została zamurowana. Z czasów rosyjskich pochodzi większość obiektów, które dziś możemy oglądać w Twierdzy Modlin. Są to m.in. spichlerz zbożowy, Działobitnia Dhena, ciąg aprowizacyjny, Korona Utracka, Kojec Meciszewskiego, Wieża Ciśnień, Kasyno Oficerskie, bloki carskie, łaźnia i pralnia. Rosjanie założyli również pod koniec XIX w. w twierdzy park, który dziś nosi nazwę „Parku Trzech Kultur”.
W związku z rozwojem artylerii (druga połowa XIX w.) i jej coraz większym zasięgiem podjęta została decyzja o umocnieniu Twierdzy. Tym samym na przełomie XIX i XX w. rozpoczęła się budowa wielkiej twierdzy fortowej. W latach 1883-88 na otaczających ją przedpolach wzniesiono osiem fortów w postaci budowli ceglano-ziemnych. Dopiero co przebudowana kosztem ok. 6 mln rubli modlińska twierdza wymagała jednak ponownej modernizacji w związku z nowym rodzajem granatów artyleryjskich. Zmusiło to Rosjan do przebudowy fortów wykorzystując nowe tworzywa – beton i pancerz. Kolejna rozbudowa prowadzona od 1912 r. objęła powstanie zewnętrznego pierścienia fortów oraz nowych prochowni.
Twierdza Modlin była oczkiem w głowie cara Mikołaja I – władca odwiedził ją aż 17 razy. W Modlinie przyjmował głowy innych państw. W tym celu na dziedzińcu twierdzy wybudowano nieistniejący już dziś pałacyk, w którym mieściły się cesarskie pokoje. Swoje komnaty miał car także w nieistniejącej dziś części koszar. Stamtąd podziwiał wspaniałe widoki ujścia Narwi do Wisły. Twierdza była też ważnym ośrodkiem prawosławnym nad Wisłą, dlatego nie mogło zabraknąć soboru, który stanął na dziedzińcu koszar.
W czasie gdy fortyfikacją władali Rosjanie była ona najpotężniejszą twierdzą Królestwa Polskiego i jedną z najsilniejszych ówczesnej Europy. W 1834 r., na cześć patrona Rosji Św. Jerzego, nadano Modlinowi nową nazwę – Nowogieorgijewsk (najważniejszy patron dla najwyższej rangą twierdzy rosyjskiej). Nazwa ta przetrwała, jako urzędowa, aż do 1915 roku.
Rosjanie zakończyli swoje panowanie w Twierdzy Modlin 20 sierpnia 1915 roku, kiedy to w czasie I wojny światowej zdobyli ją Niemcy.
